Patent Sahibinin Açabileceği Dava ve Talepler

Patent Sahibinin Açabileceği Davalar ve Talepler

Patent, bir buluşun sahibine belirli bir süre boyunca münhasır haklar tanıyan hukuki bir korumadır. Ancak bu hakların ihlal edilmesi durumunda, patent sahibi çeşitli hukuki yollara başvurabilir. Patent ihlallerine karşı açılabilecek davalar, patent hakkına tecavüz davası, hükümsüzlük davası, tazminat davası ve ihtiyati tedbir talepleri gibi çeşitli hukuki süreçleri içerir.

1. Patent Hakkına Tecavüz Davası (Patent İhlali Davası)

Eğer üçüncü kişiler patentli bir buluşu izinsiz olarak üretiyor, satıyor, kullanıyor veya ticari amaçla pazarlıyorsa, patent sahibi Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri’nde patent hakkına tecavüz davası açabilir.

Dava Açma Koşulları:

• Patent geçerli ve tescilli olmalıdır.
• Davalı tarafın patenti izinsiz kullandığına dair somut deliller bulunmalıdır.
• İhlal edilen patent halen koruma süresi içinde olmalıdır (20 yıl).

Mahkemeden Talep Edilebilecek Hususlar:

• Patent ihlalinin durdurulması
• İhlal edilen ürünlerin toplatılması ve imha edilmesi
• İhlal sonucu oluşan zararın tazmini
• İhlale neden olan tarafın cezai sorumluluğunun değerlendirilmesi

Yetkili Mahkeme:

Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri

2. Hükümsüzlük Davası (Rakip Patentlerin İptali)

Patent sahibi, kendisine zarar veren veya geçersiz olduğunu düşündüğü bir patentin iptal edilmesi için hükümsüzlük davası açabilir.

Hükümsüzlük Davasının Açılabileceği Durumlar:

• Patent yenilik kriterini taşımıyorsa (önceden kamuya açıklanmışsa)
• Buluş basamağı içermiyorsa (teknik bir ilerleme sağlamıyorsa)
• Sanayiye uygulanabilir değilse
• Gerçek hak sahibi başkası ise ve kötü niyetle tescil edilmişse

Davanın Sonucu:

• Mahkeme patenti tamamen hükümsüz kılabilir veya kısmi hükümsüzlük kararı verebilir.
• Hükümsüz sayılan patent sicilden silinir ve kamuya mal olur.

3. Tazminat Davası (Maddi ve Manevi Tazminat Talebi)

Eğer patent sahibi, patent ihlali nedeniyle maddi veya manevi zarar gördüyse, tazminat davası açabilir.

Tazminat Davasının Konuları:

• Maddi Zararlar:

  • Patent ihlali nedeniyle oluşan gelir kaybı
  • Rakip firmaların haksız kazancı
  • Üretim veya pazarlama faaliyetlerinin durması nedeniyle doğan zararlar

• Manevi Zararlar:

  • Patent sahibinin itibarı ve marka değerinin zarar görmesi
  • Müşteri kaybı veya sektörde prestij kaybı yaşanması

Yetkili Mahkeme:
Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri

4. İhtiyati Tedbir Talepleri (Patent İhlalini Önlemek İçin Acil Önlemler)

Eğer patent ihlali devam ediyorsa ve gecikme durumunda telafisi imkânsız zararlar doğacaksa, patent sahibi mahkemeye başvurarak ihtiyati tedbir kararı aldırabilir.

İhtiyati Tedbirle Mahkemeden Talep Edilebilecek Hususlar:

• Patent ihlaline konu olan ürünlerin piyasaya sürülmesinin engellenmesi
• İhlal edilen ürünlerin toplatılması ve el konulması
• Patent ihlalinde bulunan firmanın üretim veya satış faaliyetlerinin durdurulması

Bu karar, mahkeme nihai kararını vermeden önce, hızlı bir şekilde uygulanır.

5. Delil Tespiti Davası (Patent İhlalini Kanıtlama)

Patent sahibi, ihlalin varlığını kanıtlamak için delil tespiti davası açabilir. Bu dava sayesinde, ihlal edilen patentin kullanıldığı üretim tesisleri, mağazalar veya stok depolarında mahkeme kararıyla inceleme yapılabilir.

Delil Tespitinin Faydaları:

• Patent ihlali resmi olarak kayda geçirilir.
• Mahkemeye sunulacak somut deliller elde edilir.
• Patent sahibinin haklarını daha güçlü savunmasını sağlar.

Yetkili Mahkeme:
Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri

6. Patent Lisans Sözleşmesine Aykırılık Davası

Eğer patent sahibi, patentini üçüncü kişilere lisans vererek kullandırmışsa, ancak lisans alan kişi sözleşmeye aykırı hareket etmişse, sözleşmeye aykırılık davası açabilir.

Lisans Sözleşmesine Aykırılık Halleri:

• Lisans alan kişi patenti sözleşmede belirtilmeyen alanlarda kullanıyorsa
• Patent hakkı izinsiz olarak üçüncü kişilere devredilmişse
• Lisans bedeli ödenmemişse

Davanın Sonuçları:

• Lisans sözleşmesinin iptali
• Maddi ve manevi tazminat talepleri
• Patent hakkına zarar veren tarafın cezalandırılması

7. Patent Sahipliği Davası (Patent Üzerinde Hak İddiası)

Eğer bir patent yanlışlıkla veya kötü niyetle başkası adına tescil edildiyse, gerçek hak sahibi patentin kendisine devredilmesi için dava açabilir.

Bu Davanın Açılabileceği Durumlar:

• Gerçek patent sahibi olmamasına rağmen, bir kişi veya şirket patent başvurusu yapmışsa
• Buluş, bir ekip çalışmasıyla geliştirilmiş ancak hak eden kişi patent listesine dahil edilmemişse
• Patent başvurusu, bir şirket çalışanı tarafından yapılmış ancak çalışan işverenin hakkını ihlal etmişse

Mahkemeden Talep Edilebilecek Hususlar:

• Patentin gerçek sahibine devri
• Patentten elde edilen haksız kazancın tazmini