Proje ve Teşvikler – Yatırımcılar İçin Kapsamlı Rehber

Türkiye’de işletmelerin büyümesini desteklemek, yeni yatırımları teşvik etmek ve Ar-Ge çalışmalarını artırmak amacıyla çeşitli devlet destekleri, hibeler ve teşvik programları sunulmaktadır.

Bu rehberde, proje ve teşvik türleri, başvuru süreçleri ve yatırımcılar için sağlanan avantajlar hakkında kapsamlı bilgiler sunulmaktadır.

1. Proje ve Teşvik Nedir?

📌 Teşvik, devletin işletmelere mali destek, vergi muafiyeti, faiz indirimi ve sigorta desteği gibi avantajlar sunarak yatırımları teşvik etmesidir.
📌 Proje bazlı teşvikler, belirli bir sektör veya yatırım alanına yönelik özel teşvik programlarıdır.

✔ Üretim ve sanayi yatırımlarını artırmak
✔ Yerli ve milli teknolojileri desteklemek
✔ İstihdamı artırmak
✔ Ar-Ge ve inovasyonu teşvik etmek

gibi amaçlarla uygulanır.

2. Türkiye’de Sunulan Teşvik Türleri

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB, TÜBİTAK ve diğer kamu kuruluşları aracılığıyla sunulan başlıca teşvik türleri şunlardır:

📌 Yatırım Teşvikleri

1️⃣ Genel Teşvik Sistemi: Tüm sektörlerde yatırımlara yönelik KDV ve gümrük vergisi muafiyeti sunar.
2️⃣ Bölgesel Teşvik Sistemi: Türkiye, 6 teşvik bölgesine ayrılmıştır. Daha az gelişmiş bölgelerdeki yatırımlara daha fazla destek verilir.
3️⃣ Stratejik Yatırım Teşvikleri: Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltacak büyük yatırımlara yönelik teşviklerdir.
4️⃣ Proje Bazlı Teşvik Sistemi: Büyük ölçekli, katma değerli yatırımlara özel destekler ve uzun vadeli teşvikler sağlanır.

✔ KDV İstisnası
✔ Gümrük Vergisi Muafiyeti
✔ Vergi İndirimi
✔ Sigorta Primi İşveren Desteği
✔ Faiz/Kâr Payı Desteği
✔ Bedelsiz Yatırım Yeri Tahsisi

gibi avantajlar sunulmaktadır.

📌 Kimler Başvurabilir?

• Sanayi, teknoloji, tarım ve hizmet sektörlerinde yatırım yapan şirketler
• Yerli üretimi destekleyen firmalar
• Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) içinde yatırım yapmak isteyenler

📌 KOSGEB Teşvik ve Hibeleri

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), girişimcileri ve KOBİ’leri destekleyen hibeler ve teşvikler sunar.

✔ Girişimcilik Destekleri
✔ Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destekleri
✔ KOBİ Finansman Destek Programı
✔ İmalat Sanayine Yönelik Destekler

📌 Kimler Başvurabilir?

• Yeni iş kurmak isteyen girişimciler
• KOBİ statüsünde olan işletmeler
• Sanayi ve teknoloji alanında faaliyet gösteren şirketler

Başvurular KOSGEB’in online sistemleri üzerinden yapılır ve destek programına göre farklı şartlar uygulanır.

📌 TÜBİTAK Ar-Ge ve İnovasyon Destekleri

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), yenilikçi ve teknoloji odaklı projeleri destekler.

✔ TÜBİTAK 1501 – Sanayi Ar-Ge Destek Programı
✔ TÜBİTAK 1507 – KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı
✔ TÜBİTAK 1512 – BİGG (Bireysel Genç Girişimcilik) Desteği
✔ TÜBİTAK 2244 – Sanayi Doktora Programı

📌 Kimler Başvurabilir?

• Ar-Ge ve inovasyon projeleri yürüten şirketler
• Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren firmalar
• Üniversite-sanayi işbirliği projeleri geliştirenler

📌 Tarım ve Kırsal Kalkınma Destekleri (TKDK)

Tarımsal üretimi ve kırsal kalkınmayı destekleyen teşvikler arasında IPARD Programı öne çıkmaktadır.

✔ Makine ve ekipman alım desteği
✔ Hayvancılık yatırımlarına hibe
✔ Tarım teknolojileri projelerine finansman desteği

📌 Kimler Başvurabilir?

• Çiftçiler ve tarımsal işletmeler
• Kırsal bölgede yatırım yapmak isteyen girişimciler

3. Proje Bazlı Teşvikler ve Özel Destekler

Büyük yatırımlar ve teknoloji projeleri için özel teşvik paketleri sunulmaktadır.

📌 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Teşvikleri

✔ Kurumsal vergi istisnası
✔ SGK işveren prim desteği
✔ KDV ve gelir vergisi stopaj avantajları

📌 Kimler Başvurabilir?

• Teknoparklarda faaliyet gösteren teknoloji firmaları
• Yazılım, yapay zeka, biyoteknoloji ve savunma sanayii alanında çalışan şirketler

4. Teşvik Başvurusu Nasıl Yapılır?

Her teşvik programının kendine özgü başvuru süreci ve gereklilikleri vardır. Ancak genel olarak izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1️⃣ Uygun teşvik programının belirlenmesi
2️⃣ Gerekli belgelerin hazırlanması (şirket belgeleri, proje planı, fizibilite raporu vb.)
3️⃣ İlgili kuruma (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB, TÜBİTAK vb.) başvuru yapılması
4️⃣ Değerlendirme sürecinin tamamlanması ve destek onayının alınması
5️⃣ Teşvik kapsamında taahhüt edilen yatırımların gerçekleştirilmesi

📌 Başvuru Süresi:
Bazı teşvikler belirli tarihlerde başvuru kabul ederken, bazıları yıl boyunca açık olabilir.